ÁO DÀI NĂM TUYỀN

07/07/2025 | 257 lượt xem | Bách Gia Tinh Hoa

Nghệ nhân Năm Tuyền - Người may đo cho ký ức Việt

Không chỉ đưa chiếc áo dài ngũ thân tiệm cận hơn với đời sống hiện đại, Nghệ nhân Năm Tuyền còn biến nó thành một phần của câu chuyện phục sinh văn hóa mặc Việt Nam.

Chân dung Nghệ nhân Áo dài Phạm Văn Tuyền

Từ dấu ấn áo cưới đến phục dựng cổ phục

Nghệ nhân áo dài Năm Tuyền tên thật là Phạm Văn Tuyền. Từng làm quản lý trong một hãng may nước ngoài, ông thành lập thương hiệu A Soẻn vào năm 1998, chuyên may áo cưới xuất khẩu đạt chuẩn quốc tế. Với đội ngũ thợ lành nghề, A Soẻn không chỉ là đối tác của các thương hiệu Mỹ, Pháp, mà còn chủ động thiết kế và làm chủ công nghệ may. Chính nền tảng đó đã giúp ông thuận lợi khi chuyển sang phục dựng áo dài ngũ thân – một sản phẩm đòi hỏi kỹ thuật cao từ phom dáng, chất liệu đến quy trình chế tác.

Từ năm 2019, A Soẻn bắt đầu sản xuất hàng loạt áo ngũ thân nam với chất lượng cao và giá hợp lý. Đây là kết quả từ nhiều năm nghiên cứu về lịch sử, văn hóa mặc, đồng thời chuẩn hóa kỹ thuật để đưa áo dài vào đời sống thay vì chỉ xuất hiện trên sân khấu. Áo dài ngũ thân của ông vì thế không chỉ mang giá trị tinh thần mà còn đạt độ hoàn thiện cao, có thể sản xuất hàng loạt mà vẫn giữ vững chất lượng.

Áo dài ngũ thân A Soẻn được cung cấp cho các ban ngành, cơ quan ngoại giao, trung tâm xúc tiến văn hóa, góp phần đưa cổ phục vào ứng dụng thực tế.

Theo ông Tuyền, để lan tỏa văn hóa, chiếc áo dài không những cần chuẩn về phom dáng, mà còn phải dễ mặc, dễ giặt, thoải mái và thực sự khiến người mặc cảm thấy tự hào. “Nếu chiếc áo không khiến người ta muốn mặc mỗi ngày, thì lời kêu gọi văn hóa cũng trở nên xa vời”, ông chia sẻ.

Điểm đặc biệt ở nghệ nhân Năm Tuyền là sự tỉnh táo trước khái niệm “sáng tạo”. Với ông, việc làm mới áo dài cần có nền tảng vững chắc về văn hóa để định hướng thẩm mỹ người mặc, chứ không chạy theo thị hiếu.

“Sáng tạo không có gốc sẽ khiến chiếc áo mất đi linh hồn”, Nghệ nhân Năm Tuyền khẳng định.

Gieo nghề – giữ bản sắc

Tại xưởng A Soẻn, Nghệ nhân Năm Tuyền trực tiếp đào tạo thợ trẻ - những người không chỉ làm cho thương hiệu, mà có thể tự sống được bằng nghề may áo dài. Đội ngũ thợ gắn bó hơn 30 năm của A Soẻn là minh chứng cho sự bền vững của mô hình nghề – nghiệp – văn hóa.

Nghệ nhân Năm Tuyền đã tham gia làm giám khảo của nhiều cuộc thi về áo dài trên địa bàn thành phố, tham gia và có ý kiến tham luận về việc các vấn đề liên quan đến Di sản Văn hoá Áo dài tại các hội thảo văn hóa chuyên đề tại Huế và Hà Nội. Hiện ông là ủy viên Ban thường vụ Hiệp hội Áo dài TP.HCM, Chi hội trưởng Chi hội Di sản Văn hoá Áo dài TP.HCM. Ông chia sẻ: chính cộng đồng trẻ yêu cổ phục đã tiếp thêm động lực để ông theo đuổi hành trình phục sinh văn hóa mặc.

Từ tuổi thơ gắn bó với nghề tại quê hương Thái Bình đến những trải nghiệm quốc tế và lòng yêu văn hóa Việt, Nghệ nhân Năm Tuyền đã chọn may đo cho ký ức dân tộc. Và đến hôm nay, tà áo dài ngũ thân không còn là khái niệm trong sử sách - mà đã quay trở lại đời sống, bằng từng đường may chắc tay, từng bản thiết kế có tâm, từ bàn tay của người gìn giữ ký ức Việt - Nghệ nhân áo dài Phạm Văn Tuyền.